| GROENTE | ZAADTEELT |
|---|---|
| Aubergine (Solanum melongena) | Aubergines zijn zaadvast en zelfbestuivend. U kunt dan ook makkelijk zaad oogsten. Laat een vrucht overrijp worden. Maak de zaden los van het vruchtvlees door de vrucht in water te kneden tot de zaden loskomen. Deze zakken naar onder en kunnen zo geoogst worden. Laat de zaden nadrogen. |
| Augurk (Cucumis sativus) | Er zijn een aantal zaadvaste rassen waarvan u een aantal vruchten kunt laten doorgroeien tot het vruchtvlees mals is. Verbastering met andere komkommerachtigen is altijd mogelijk. |
| Bloemkool (Brassica oleracea var. Botrytys subvar. Cauliflora) | Voor de zaadteelt zaait u bloemkool best in de herfst en laat de bloemkool overwinteren onder glas. In het voorjaar plant u de bloemkool uit in open lucht of onder glas. De bloemstelen die aan de rand van de krop komen, leveren goede zaden. Bloemstelen die uit het midden van de kool schieten, worden best verwijderd. Bloemkolen kruisen met andere kolen. |
| Brocoli (Brassica oleracea var. botrytis subvar. Cymosa of var. Italica) | Brocoli bloeit meestal in de herfst. U moet de bloemschermen droog genoeg houden om ze voor de winter te kunnen oogsten. Zaai brocoli voor zaadteelt daarom zo vroeg mogelijk in het seizoen. |
| Chinese kool (Brassica campestris var. Pekinensis) | Chinese kool die u zaait in maart schiet gegarandeerd door voor ze een redelijke krop heeft kunnen vormen. Deze zijn niet geschikt voor zaadteelt. U zaait dus beter na half juli. De kunst is dan de kool de winter te helpen overleven met allerlei afdekkingen. Chinese kool kruist niet met andere kolen, wel met radijs, rammenas en mosterd. |
| Courgette (Curcurbita pepo) | Courgettes kruisen met andere planten uit de komkommerfamilie. Om raszuiver zaad te kweken moet u de vrouwelijke bloemen afschermen met bijvoorbeeld gaas. Als de bloem open gaat, neemt u het gaas even weg en bestuift deze met het stuifmeel van een mannelijke bloem van dezelfde soort. Hierna schermt u de vrouwelijke bloem terig af tot ze verwelkt is. Bestuif een aantal vrouwelijke bloemen van dezelfde plant en haal de andere vruchten weg. Laat de courgettes flink uitgroeien zodat het zaad goed rijp is. Bewaar enkel de grote zaden. |
| Kervel | Oogst zaad van planten die rond augustus gezaaid werden. Geef de planten die u uitkiest voor zaad in het voorjaar ruim plaats en ondersteuning. Wanneer de zaadstengels zwart zijn, kunt u ze afsnijden en binnen verder laten drogen. Als de planten kapot vriezen, kunt u ook zaad telen van in maart gezaaide kervel. Kervel is een kruisbestuiver die kan kruisen met andere kervelsoorten. |
| Komkommer (Cucumis sativus) | Komkommers kruisen met andere planten uit de komkommerfamilie. Om raszuiver zaad te kweken moet u de vrouwelijke bloemen afschermen met bijvoorbeeld gaas. Als de bloem open gaat, neemt u het gaas even weg en bestuift deze met het stuifmeel van een mannelijke bloem van dezelfde soort. Hierna schermt u de vrouwelijke bloem terig af tot ze verwelkt is. Bestuif een aantal vrouwelijke bloemen van dezelfde plant en haal de andere vruchten weg. Laat de komkommers flink uitgroeien zodat het zaad goed rijp is. Bewaar enkel de grote zaden. |
| Koolrabi (Brassica oleracea var. Gongylodes) | Voor zaadteelt zaait u best in juni en laat u de knollen overwinteren op een koele plek. Plant ze in het voorjaar terug uit en laat enkel de drie sterkste bloemstengels staan. Koolrabi verbastert met andere koolsoorten. |
| Nieuw-Zeelandse spinazie | Het opvallende en grote zaad vormt zich in de bladoksels. Zaden worden gevormd gedurende de groei van de plant. U kunt het dus vaak samen met de spinazieblaadjes oogsten. Het zaad is rijp vanaf september. Zaad valt heel gemakkelijk van de plant en zaait zichzelf zo het volgende jaar uit. Een plant maakt zeer veel zaad aan. |
| Paprika (capsicum annuum) | Paprika is overwegend zelfbestuivend maar kruisbestuiving blijft mogelijk. Aan de mooiste plant laat u een vrucht overrijp worden. Hieruit haalt u de zaden die u nog twee weken laat narijpen op een krant. |
| Peterselie | Peterselie is een tweejarige plant die vorstvrij moet overwinteren. Na de winter dunt u de planten uit op 20x20cm. In het voorjaar gaan ze bloeien en tegen augustus leveren ze rijp zaad. |
| Pompoen (Cucurbita maxima, Cucurbita moschatat) | Pompoenen kruisen met andere planten uit de komkommerfamilie. Om raszuiver zaad te kweken moet u de vrouwelijke bloemen afschermen met bijvoorbeeld gaas. Als de bloem open gaat, neemt u het gaas even weg en bestuift deze met het stuifmeel van een mannelijke bloem van dezelfde soort. Hierna schermt u de vrouwelijke bloem terig af tot ze verwelkt is. Bestuif een aantal vrouwelijke bloemen van dezelfde plant en haal de andere vruchten weg. Laat de pompoenen flink uitgroeien zodat het zaad goed rijp is. Bewaar enkel de grote zaden. |
| Prei | Prei is een door insecten bestoven kruisbestuiver. Verschillende preisoorten kruisen dus met elkaar. Zaad oogsten van winterprei is niet zo moeilijkomdat deze tweejarige planten buiten kunnen overwinteren. Zaad van vroege prei of zomerprei moet onder glas worden gekweekt omdat deze planten niet winterhard zijn. Na de winter vormt de prei een grote bloembol die afrijpt tegen augustus. Deze bloembollen laat u binnen verder drogen. Daarna kunt u de zaden met de hand uit de bol halen of bekomt u ze door de zaadbol fijn te maken en te zeven. |
| Raap (Brassica rapa var. Rapifera) | Zaadteelt is mogelijk door een ingekuilde raap in maart terug uit te planten. Verbastering met ander koolsoorten is mogelijk. |
| Radijs (Raphanus sativus var. Radicula) | Het is een eenjarige plant die in hetzelfde jaar zaad vormt. Na de knol schiet er een stengel op die bloemt en zaadpeulen maakt. Die zijn ook heel lekker om te eten wanneer ze vers zijn. Kan enkel kruisen met andere radijssoorten zoals rammenas, of met zijn wilde broertjes en zusjes van de knophederik. Kan zichzelf niet bevruchten dus om zaad te winnen hebt u meer dan één plant nodig. De planten worden bestoven door insecten. Laat de zaadpeulen volledig verdrogen. Breek de peulen door ze in een zak te stoppen en er met iets hards op te slaan. Scheid het kaf van het zaad met een groffe zeef. |
| Selder | Selder is een tweejarige kruisbestuiver waar minstens twee planten van nodig zijn om zaad te oogsten. Kies een sedersoort uit om zaad van te oogsten. Zorg dat de planten vorstvrij kunnen overwinteren. In april/mei schieten ze door en hebben ze ondersteuning nodig. Verwijder de bovenste bloemschermen en laat enkel de zijschermen verder ontwikkelen. Wanneer de schermen bruin beginnen worden, kunt u ze oogsten. Laat ze binnen verder rijpen. |
| Sluitkolen (rode kool, witte kool, savooikool, spitskool) (Brassica oleracea convar. Capitata) | De vele verschillende soorten en variëteiten van kolen kunnen allemaal met elkaar kruisen. Daarom is het zelf kweken van zaden bij kolen niet eenvoudig. Kolen worden door insecten bestoven die tot een kilometer ver kunnen vliegen naar andere koolplanten. Als u toch zaad wilt oogsten, kies dan één koolsoort uit. Maak ik het voorjaar een kruis bovenin de mooiste kroppen om het schieten te vergemakkelijken. Bewaar enkel de sterkste bloemschermen en snoei de andere weg. Laat de bruinverkleurde schermen even nadrogen en kweek verder met de grofste, donkerkleurige zaden. |
| Spinazie | Spinazie is tweehuizig. Dit wil zeggen dat er mannelijke en vrouwelijke planten voorkomen. Kruisbestuiving gebeurt door de wind. Verschillende spinaziesoorten kunnen zo met elkaar kruisen. Voor de zaadteelt kiest u planten uit die veel en groot blad vormen en pas laat in zaad schieten. Mannelijke planten schieten het eerst op. Daarna worden ze geel en sterven ze af. Verwijder deze. Zorg voor ondersteuning van de vrouwelijke planten en bescherm hen tegen vogels. Wanneer deze planten beginnen te vergelen, kunt u de stengsels afknippen en binnen verder laten drogen. Het zaad is makkelijk van de stengels te wrijven. Zeef het met een grootmazige zeef. |
| Spruitkool (Brassica oleracea var. gemmifera) | Oogst niets van de spruitenplanten die u uitkiest voor de zaadteelt. In het voorjaar verwijdert u de onderste bladen en de kop van deze planten. De bloemstengels die schieten uit de overblijvende middelste spruiten bindt u vast aan de hoodstengel. Het zaad rijpt af in juli/augustus. Net zoals de andere kolen, verbasteren spruiten makkelijk door te kruisen met andere soorten en variëteiten. |
| Suikermaïs (Zea mays var. Saccharata) | Oogst enkel zaad van zaadvaste rassen. Suikermaïs kruist makkelijk met voedermaïs die in ons land zeer veel voorkomt. Hou hier rekening mee. U kunt de vrouwelijke bloeikolf afschermen en handmatig bestuiven met de afgebroken mannelijke pluim. Laat de handbestoven kolf zeer goed rijpen aan de plant tot de korrels verschrompelen en hard zijn. Oogst de kolven voor de eerste nachtvorst. Laat ze binnen nadrogen. |
| Tomaat (Solanum lycopersicum) | Oogst rijpe of overrijpe vruchten van zaadvaste rassen die geen ziekteverschijnselen vertonen en die duidelijk alle kenmerken van de variëteit bezitten. Haal de zaden uit de vruchten of pureer de volledige vruchten met een staafmixer. Laat de puree een aantal dagen in een open schaaltje of potje met wat water staan. Dit gaat schimmelen en gisten maar dat komt het zaad ten goede. Roer er elke dag in. De rijpe, schone zaden zakken naar beneden. De schillen en het vruchtvlees drijven boven. Giet die er voorzichtig af. Laat de zaden drogen op een stuk papier of plastic. Het zaad is bij een constante termperatuur tussen de 7 en 10°C tot 10 jaar houdbaar en kiembaar. |
| Veldsla | Kies voor zaadteelt die planten uit die de wintervorst goed doorstaan hebben. Dun ze uit tot een onderlinge afstand van 20 tot 30 cm. De plantjes worden dan 25 tot 30 cm hoog. In mei bloeien ze met zeer fijne, lichtblauwe bloempjes. Rond juni is het zaad rijp. Het valt heel snel van de plant, u moet dan ook vlug oogsten. Staan de planten in zandgrond, dan kunt u de afgevallen zaden oogsten door het bovenste laagje zand op te scheppen en te zeven. |
| Warmoes | Warmoes is een kruisbestuiver die met rode biet kruist. Wilt u zaad oogsten, zorg er dan voor dat deze twee soorten niet samen bloeien of zorg voor isolatie. Voor de zaadteelt zaait u best in juni. Laat de plant buiten overwinteren. Bij strenge vorst beschermt u de plant tegen de hou. In het voorjaar schiet de plant terug en vormt een zaadstengel. Deze bloeistengel moet gesteund worden. Rond augustus zijn de zaden rijp. Laat ze binnen nadrogen. Warmoes heeft zeer grote zaden die makkelijk van de stengel geoogst kunnen worden. U kunt het kaf ook afzeven in een redelijk grofmazige zeef. |
Home » Zaadteelt per groentesoort (kort)